1. SỰ RA ĐỜI CỦA ĐẢNG BỘ TỈNH KHÁNH HÒA

Lịch sử quang vinh và truyền thống vẻ vang của Đảng Cộng sản Việt Nam trong chặng đường 91 năm qua, chúng ta rất tự hào về lịch sử của Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa. Sự ra đời, quá trình xây dựng và trưởng thành của Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa gắn liền với lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng bộ Khánh Hòa luôn quán triệt sâu sắc và vận dụng sáng tạo, đường lối, chủ trương, phương pháp cách mạng của Đảng, để lãnh đạo và tổ chức Nhân dân trong tỉnh tiến hành cuộc đấu tranh cách mạng bền bỉ, liên tục, sâu rộng, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, từng bước đưa phong trào cách mạng tỉnh nhà tiến kịp với phong trào cách mạng chung của cả nước; lập nên những chiến công oai hùng và kỳ tích vẻ vang, góp phần cùng cả nước đánh thắng kẻ thù, hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân, thống nhất Tổ quốc.

Sự ra đời của Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa gắn liền với quá trình vận động thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam, bắt nguồn từ một trong ba tổ chức tiền thân của Đảng là Đông Dương Cộng sản Liên đoàn.

Tại Khánh Hòa, trong những năm 1925-1927, hai thầy giáo là hai cán bộ Đảng Tân Việt được điều vào dạy học tại Khánh Hòa, thầy Hà Huy Tập dạy ở trường Pháp Việt - Nha Trang, thầy Ngô Đức Diễn dạy ở trường Pháp Việt - Tân Định. Vừa dạy học, thầy Hà Huy Tập và thầy Ngô Đức Diễn vừa tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin trong học sinh, thanh niên, viên chức, công nhân, hoạt động gây cơ sở Đảng Tân Việt. Đến năm 1927, các thầy đã nhen nhóm, gây dựng được cơ sở Đảng Tân Việt ở hai địa phương trong tỉnh là thị xã Nha Trang và huyện Tân Định (nay là thị xã Ninh Hòa). Trên cơ sở ấy, Đảng bộ Tân Việt Khánh Hòa được thành lập thuộc Liên tỉnh ngũ trang gồm 5 tỉnh (Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Đà Lạt, Đắk Lắk).

Năm 1929, phong trào cách mạng trong cả nước đang trên đà phát triển mạnh mẽ theo đường hướng của đồng chí Nguyễn Ái Quốc đề ra, tổ chức Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí hội không còn đáp ứng yêu cầu lãnh đạo cách mạng. Đại biểu Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí hội ở miền Bắc ngày 17/6/1929 đứng ra thành lập Đông Dương Cộng sản Đảng. Và chỉ mấy tháng sau, bộ phận tiên tiến trong Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí hội ở Nam kỳ đã giải tán Việt Nam Thanh niên cách mạng đồng chí hội, thành lập An Nam Cộng sản Đảng.

Dưới ảnh hưởng của các sự kiện trên, nội bộ Đảng Tân Việt cũng có sự phân hóa sâu sắc. Tháng 12/1929, các đảng viên tiên tiến trong Đảng Tân Việt ở các tỉnh Bắc và Trung kỳ đồng ý thành lập Đảng cộng sản lấy tên là Đông Dương Cộng sản Liên đoàn và quyết định triệu tập Đại hội thành lập ngày 01/01/1930.

Tại Khánh Hòa, sau khi có chủ trương thành lập Đông Dương Cộng sản Liên đoàn, đồng chí Trần Hữu Duyệt thay mặt cho xứ ủy Đông Dương Cộng sản Liên đoàn Nam kỳ triệu tập một hội nghị quan trọng gồm những người lãnh đạo trong Đảng Tân Việt của tỉnh và các phủ, huyện. Hội nghị đã bàn kế hoạch thanh đảng và chuyển những cơ sở của Đảng Tân Việt sang Đông Dương Cộng sản Liên đoàn, củng cố các chi bộ, thành lập Tỉnh ủy lâm thời Đông Dương Cộng sản Liên đoàn do đồng chí Trần Hữu Duyệt làm Bí thư và lập cấp ủy lâm thời ở các huyện.

Trước tình hình trong nước ta có 3 tổ chức cộng sản, được sự ủy nhiệm của Quốc tế cộng sản, ngày 03/02/1930, đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã chủ trì Hội nghị thống nhất thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam. Tại Hội nghị thành lập Đảng, Đông Dương Cộng sản Liên đoàn không dự họp được vì không kịp cử đại biểu đến dự. Vì vậy ngày 24/02/1930, đồng chí Ngô Gia Tự, đại diện cho Ban Chấp hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng sản Việt Nam ký quyết định công nhận Đông Dương Cộng sản Liên đoàn gia nhập vào Đảng Cộng sản Việt Nam. Chính vì vậy, ngày 24/02/1930 được lấy làm ngày chính thức thành lập Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa.

Việc thành lập Đảng bộ tỉnh Khánh Hòa đánh dấu phong trào cách mạng trong tỉnh chuyển kịp theo trào lưu chung. Từ đây, phong trào cách mạng gắn liền với sự lãnh đạo duy nhất của Đảng, là yếu tố cơ bản, quyết định để phong trào cách mạng trong tỉnh tiến lên giành thắng lợi.

1. ĐẢNG BỘ LÃNH ĐẠO PHONG TRÀO CÁCH MẠNG CỦA TỈNH TRONG SỰ NGHIỆP ĐẤU TRANH GIÀNH ĐỘC LẬP DÂN TỘC

1-Thời kỳ đấu tranh giành chính quyền (1930 - 1945)

Ngay sau khi thành lập, hưởng ứng lời hiệu triệu của Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng bộ đã phát động Nhân dân trong tỉnh tiến hành một phong trào đấu tranh rộng lớn. Mở đầu bằng cuộc tổ chức kỷ niệm Ngày Quốc tế Lao động 01/5/1930. Ngày này, khắp nơi trong tỉnh đều treo cờ Đảng, rải truyền đơn, hội họp, mít tinh. Ý nghĩa ngày kỷ niệm được giải thích tương đối sâu rộng trong đảng viên và cơ sở quần chúng, đặc biệt là trong đội ngũ công nhân, viên chức… Tiếp đến, Đảng bộ đã lãnh đạo Nhân dân huyện Tân Định (nay là thị xã Ninh Hòa) tiến hành cuộc biểu tình ngày 16/7/1930 có trên 1.000 người tham dự với cờ đỏ búa liềm, trống lệnh rầm rập tiến vào huyện đường Tân

Định, đấu tranh đòi chính quyền bù nhìn tay sai của thực dân Pháp bãi bỏ sưu cao, thuế nặng.

Thời kỳ 1936-1939, trước bối cảnh mới của tình hình thế giới và trong nước, Đảng ta chuyển hướng đấu tranh theo đường lối mới - đấu tranh đòi dân sinh, dân chủ. Thời kỳ đầu tuy tổ chức Đảng trong tỉnh chưa được khôi phục lại, nhưng những cán bộ, đảng viên còn lại của Đảng bộ luôn đứng ở hàng đầu và đi sát lãnh đạo các cuộc đấu tranh của Nhân dân. Mỗi cuộc vận động đấu tranh đều hướng vào mục tiêu thiết thực, các khẩu hiệu đấu tranh đều nhằm vào các yêu cầu cấp thiết trước mắt của quần chúng. Kết quả là quyền lợi của công nhân, nông dân và các tầng lớp trí thức, học sinh, viên chức… được thực hiện một phần.

Thời kỳ 1939 - 1945, đây là thời kỳ dưới sự lãnh đạo của Đảng, Nhân dân ta tiến hành cao trào giải phóng dân tộc dẫn tới Cách mạng Tháng Tám 1945 trên cả nước. Đến sau ngày Nhật đảo chính Pháp (09/3/1945) tin tức vùng giải phóng Việt Bắc dội về, được cuộc khởi nghĩa Ba Tơ (Quảng Ngãi) tác động, lúc này lại được đông đảo tù chính trị từ các căng an trí và lao tù đế quốc tỏa về tiếp sức, đưa phong trào trong tỉnh mạnh lên với khí thế mới. Tháng 4/1945, Tỉnh ủy lâm thời được thành lập lại. Tổ chức Việt Minh phát triển nhanh chóng khắp các phủ, huyện, thị xã Nha Trang, ăn sâu vào các làng xã, đường phố, xí nghiệp, đồn điền, các ngành trong bộ máy ngụy quyền và binh sĩ người Việt trong hàng ngũ địch. Đầu tháng 8/1945, Tỉnh ủy lâm thời và tổ chức Việt Minh đẩy mạnh công tác chuẩn bị lực lượng vũ trang, sẵn sàng đón thời cơ khởi nghĩa. Tháng 8/1945 khi thời cơ cách mạng đến, Đảng bộ đã phát động Nhân dân trong tỉnh vùng lên khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi, xóa bỏ hoàn toàn chính quyền tay sai của Nhật, thành lập chính quyền cách mạng từ tỉnh đến cơ sở. Mở đầu là cuộc khởi nghĩa ở Vạn Ninh đêm 13/8/1945 và kết thúc là cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở huyện Cam Ranh (nay là thành phố Cam Ranh) sáng ngày 22/8/1945. Đặc biệt là cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở Nha Trang diễn ra thắng lợi cùng ngày 19/8/1945 giành chính quyền ở thủ đô Hà Nội.

2-Thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 - 1954)

Sau ngày khởi nghĩa, Nhân dân Khánh Hòa từ miền núi, đến đồng bằng, đô thị, không phân biệt tầng lớp giai cấp, tôn giáo, tất cả đều vùng dậy với khí thế như nước triều dâng, khẩn trương xây dựng chính quyền cách mạng, tổ chức và huấn luyện dân quân, tự vệ chăm lo đời sống Nhân dân và chuẩn bị kháng chiến.

Vừa tròn một tháng sau ngày Nam Bộ kháng chiến, tiếng súng tấn công địch rạng ngày 23/10/1945 của quân, dân Nha Trang - Khánh Hòa cùng các

đơn vị Vệ quốc đoàn được tăng viện, đã bao vây, tiêu hao và kìm chân giặc Pháp 101 ngày đêm tại thị xã Nha Trang. Chiến công chói lọi trên Mặt trận Nha Trang, Khánh Hòa đã góp phần cùng cuộc chiến đấu anh dũng của quân, dân cả nước, bước đầu làm thất bại âm mưu đánh nhanh, thắng nhanh của giặc Pháp.

Khánh Hòa là một tỉnh thuộc vùng bị địch tạm chiếm, trải qua chín năm kháng chiến đầy ác liệt, phong trào nhân dân du kích chiến tranh có những lúc lên cao trong những năm 1946, 1947, 1948 hoặc xuống thấp như các năm 1950, 1951, 1952. Song Nhân dân Khánh Hòa đoàn kết một lòng theo Đảng, Bác Hồ. Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ, phong trào cách mạng đã vượt qua những chặng đường đầy gian nan thử thách, đến năm 1953, 1954, đã đưa phong trào kháng chiến trong tỉnh phối hợp nhịp nhàng cùng với cả nước trong chiến cuộc Xuân Hè 1954. Những chiến công của quân và dân Khánh Hòa đã góp phần xứng đáng cùng cả nước đánh thắng thực dân Pháp xâm lược.

3-Thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước (1954 - 1975)

Khánh Hòa là một tỉnh cực Nam Trung Bộ nối liền bởi các đường chiến lược Quốc lộ 1, Quốc lộ 21 (nay là Quốc lộ 26), là đầu mối hội tụ giao lưu kinh tế và văn hóa của Nam Trung Bộ. Khi trở lại xâm lược Việt Nam, thực dân Pháp đã lấy Khánh Hòa làm bàn đạp để mở rộng chiếm đóng Nam Trung Bộ, Tây Nguyên, xây dựng Khánh Hòa thành hậu phương của chúng. Trong khi ra sức biến miền Nam Việt Nam thành thuộc địa thực dân kiểu mới, đế quốc Mỹ chiếm Cam Ranh, xây dựng thành quân cảng và căn cứ quân sự liên hợp lớn nhất Đông Nam Á. Cam Ranh với Nha Trang là những căn cứ hậu cần lớn của Mỹ, là nơi đóng các cơ quan chỉ huy Vùng II chiến thuật, nơi đào tạo sĩ quan hải quân, lục quân, không quân, nơi nghỉ dưỡng để chấn chỉnh, lấy lại sức cho các đơn vị đã tham chiến của địch.

Nắm vững đặc điểm trên đây, với bản thân lực lượng địa phương là chính, dưới sự chỉ đạo của Trung ương Đảng, của Khu ủy V, Đảng bộ và quân dân tỉnh Khánh Hòa đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được cấp trên giao phó là đánh phá hậu phương của địch, phá các cơ sở hậu cần, cắt đứt giao thông làm trở ngại sự chi viện của địch đến các chiến trường khác, có lúc còn buộc chúng rút lực lượng cơ động đang làm nhiệm vụ ở các chiến trường khác rút lui về giữ hậu phương.

Tuy hoạt động trên một chiến trường ở xa sự chỉ đạo và chi viện của trên, lại là chiến trường diễn ra liên tục suốt 30 năm từ sau Cách mạng Tháng Tám, hết đánh thực dân Pháp đến đế quốc Mỹ, nhưng quân và dân Khánh Hòa đã phát huy tinh thần tự lực tự cường, chịu đựng gian khổ hy sinh, khắc phục khó khăn, thiếu thốn, giữ vững tư tưởng tiến công cách mạng thực hiện cuộc chiến

tranh nhân dân rộng khắp, kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang và hoạt động binh vận, kết hợp tiến công và nổi dậy, đánh địch trên cả ba vùng chiến lược (đồng bằng, thị xã, thị trấn và miền núi) đưa phong trào kháng chiến của tỉnh tiến kịp những thời điểm chuyển phong trào cách mạng từ thế thủ sang thế tiến công, đánh bại các chiến lược "Chiến tranh đặc biệt", "Chiến tranh cục bộ", "Việt Nam hóa chiến tranh" trên địa bàn tỉnh, đồng thời góp phần giải phóng quần đảo Trường Sa của Tổ quốc.

Tháng 4/1975, sau khi đã đánh đuổi và làm tan rã trên gần 60 vạn quân địch, Khánh Hòa một mặt lo ổn định và củng cố những vùng mới giải phóng, mặt khác ra sức động viên lực lượng góp phần làm nhiệm vụ hậu cần chi viên cho quân chủ lực đang thần tốc tiến vào giải phóng các tỉnh phía Nam, thực hiện Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, đánh sập đầu não ngụy quyền Sài Gòn, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất nước nhà.

1. ĐẢNG BỘ LÃNH ĐẠO TỈNH KHÁNH HÒA CÙNG VỚI CẢ NƯỚC ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI

1-Thời kỳ đầu sau ngày giải phóng (4/1975 - 11/1975)

Đây là thời kỳ Đảng bộ và Nhân dân Khánh Hoà đứng trước nhiều vấn đề phức tạp do hậu quả cuộc chiến tranh để lại rất nặng nề. Mặc dù vậy, với khí thế của người chiến thắng, Đảng bộ và Nhân dân đã nhanh chóng tiếp quản tỉnh nhà mới giải phóng. Hội nghị Tỉnh ủy mở rộng ngày 10/4/1975 kịp thời phân công cán bộ xây dựng củng cố chính quyền cách mạng và các đoàn thể quần chúng từ tỉnh đến xã, phường. Việc trấn áp bọn phản cách mạng được tiến hành kiên quyết kịp thời; việc ổn định đời sống, nhất là giải quyết nạn đói, việc làm, tổ chức các ngành nghề sản xuất được tiến hành khẩn trương. Ngành Y tế, ngành Giáo dục mở lại các cơ sở cũ, mở thêm cơ sở mới kịp thời phục vụ Nhân dân. Nhờ những cố gắng nói trên, cuộc sống của Nhân dân trong tỉnh sớm được ổn định để bước vào thời kỳ mới.

2-Thời kỳ sáp nhập tỉnh Phú Yên và Khánh Hoà thành tỉnh Phú Khánh (11/1975 - 6/1989)

Thời kỳ này, tình hình nước ta nói chung, Phú Khánh nói riêng gặp nhiều khó khăn. Mặc dù phải đương đầu với những âm mưu và hành động chống phá của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch, vừa phải xây dựng cuộc sống mới từ một nền kinh tế lạc hậu, bị tàn phá trong chiến tranh, nhưng dưới ánh sáng Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IV, V, VI và Nghị quyết Đảng bộ tỉnh Phú Khánh lần thứ I, II, III, IV, trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa đã đạt được những thành tựu nhất định. Đó là, đã cải tạo xây dựng quan hệ sản xuất xã hội chủ nghĩa trong công nghiệp, công thương nghiệp tư doanh; tiếp tục khôi phục nền kinh tế sau chiến tranh; xây dựng và phát triển một số cơ sở vật

chất kỹ thuật, cải thiện từng bước đời sống người lao động; sự nghiệp giáo dục, văn hóa, y tế tiếp tục phát triển. Xây dựng và củng cố hệ thống chính trị đều khắp từ tỉnh đến cơ sở, an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội được giữ vững, xây dựng nền quốc phòng toàn dân và thế trận chiến tranh nhân dân được chú trọng…

Tuy nhiên bên cạnh thành tựu đạt được, tỉnh Phú Khánh cũng như cả nước vẫn đứng trước nhiều khó khăn về kinh tế và đời sống, sản xuất phát triển chậm, năng suất lao động thấp, kết cấu hạ tầng yếu kém; tiềm năng và thế mạnh của tỉnh chưa được khai thác, nhiều hiện tượng tiêu cực trong xã hội nảy sinh. Nguyên nhân là do duy trì quá lâu cơ chế tập trung quan liêu bao cấp, sớm xóa bỏ các thành phần kinh tế tư bản, cá thể, phạm một số sai lầm và khuyết điểm trong chỉ đạo thực tiễn.

3-Thời kỳ thực hiện đường lối Đổi mới (1989 đến nay)

Ngày 01/7/1989, Đảng và Nhà nước ta quyết định chia lại địa giới hành chính tỉnh Phú Khánh thành hai tỉnh Phú Yên và Khánh Hoà. Đây là thời kỳ Đảng bộ và Nhân dân Khánh Hòa cùng cả nước triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VII, VIII, IX, X, XI, XII. Qua các kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII, XIII, XIV, XV, XVI, XVII đã tiến hành công cuộc đổi mới toàn diện vì mục tiêu: Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, vững bước đi lên chủ nghĩa xã hội. Đặc biệt, trong gần 35 năm thực hiện đường lối Đổi mới do Đảng lãnh đạo, Đảng bộ và Nhân dân Khánh Hòa đã phát huy truyền thống anh hùng, đoàn kết, nhất trí, năng động, sáng tạo, nêu cao bản lĩnh, khí phách của vùng đất, con người Khánh Hòa, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, khai thác hiệu quả các tiềm năng, thế mạnh cho phát triển nhanh, bền vững.

05 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, tỉnh đã thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, đạt và vượt 16/20 chỉ tiêu về kinh tế - xã hội¹. Mục tiêu xây dựng Khánh Hòa giàu đẹp đã đạt được những kết quả tích cực. So với khu vực và cả nước, Khánh Hòa đang từng bước trở thành một trong những trung tâm kinh tế và trung tâm du lịch lớn. Giai đoạn 2016 - 2020, quy mô GRDP của Khánh Hòa xếp thứ 24/63 tỉnh, thành phố trong cả nước (trong đó, quy mô ngành dịch vụ xếp thứ 12/63), xếp thứ 4/14 tỉnh, thành phố thuộc vùng khu vực miền Trung² (quy mô ngành dịch vụ xếp thứ 4/14), xếp thứ 3/8 tỉnh, thành phố khu vực duyên hải Nam Trung bộ³ (quy mô ngành dịch vụ xếp thứ 2/8, sau thành

¹ 3/7 chỉ tiêu về kinh tế, 10/10 chỉ tiêu về văn hóa - xã hội, 3/3 chỉ tiêu về tài nguyên, môi trường và phát triển      bền vững.

² 14 tỉnh, thành phố thuộc khu vực miền Trung tính từ Thanh Hóa đến Bình Thuận.

³ 8 tỉnh, thành phố khu vực duyên hải Nam Trung bộ tính từ Đà Nẵng đến Bình Thuận.

phố Đà Nẵng); GRDP bình quân đầu người xếp trong khoảng từ 14-17/63 tỉnh⁴, thành phố; xếp thứ 3/14 tỉnh, thành phố thuộc khu vực miền Trung và xếp thứ 3/8 tỉnh, thành phố khu vực duyên hải Nam Trung bộ; tiếp tục duy trì là một trong 16 tỉnh có đóng góp vào ngân sách Trung ương⁵. Hệ thống các đô thị trên địa bàn tỉnh từng bước được đầu tư đồng bộ theo hướng văn minh, hiện đại; cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tăng tỷ trọng khu vực phi nông nghiệp, giảm tỷ trọng khu vực nông nghiệp; phát triển các ngành dịch vụ có hàm lượng tri thức và công nghệ cao; thu nhập bình quân đầu người tăng và không ngừng chăm lo sức khỏe, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân; chất lượng giáo dục - đào tạo tăng lên, khoa học - công nghệ được quan tâm; công tác bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa, di tích lịch sử được tăng cường; triển khai tốt nhiệm vụ xây dựng, củng cố các tiềm lực trong khu vực phòng thủ tỉnh, bảo đảm hài hòa phát triển kinh tế đi đôi với củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh; Khánh Hòa được các bộ, ngành Trung ương, các tổ chức trong và ngoài nước thường xuyên lựa chọn để tổ chức nhiều sự kiện văn hóa, du lịch, hội nghị, hội thảo khoa học mang tầm quốc gia và quốc tế.

Công tác chăm lo xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị, nhất là việc thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI, khóa XII) về xây dựng, chỉnh đốn Đảng gắn với thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã được triển khai bài bản, thường xuyên, qua đó góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của từng cơ quan, đơn vị trong tỉnh và xây dựng tổ chức đảng trong sạch, vững mạnh.

Những thành tựu đạt được trong nhiệm kỳ qua là thành quả của sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên, sâu sát của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan ở Trung ương; sự kiên quyết trong lãnh đạo của cấp ủy, sự nỗ lực trong điều hành của chính quyền các cấp, cùng sự đoàn kết, thống nhất, cố gắng vượt qua khó khăn của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh.

Tuy nhiên, so với Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, có 4/20 chỉ tiêu không đạt⁶. Tốc độ tăng trưởng kinh tế của tỉnh chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh hiện có. Công tác quản lý nhà nước trên các lĩnh vực đất đai, môi trường, đầu tư, kinh doanh, thông tin, báo chí,... còn nhiều bất cập, hạn chế. Chất

⁴ GRDP bình quân đầu người của Khánh Hòa so với cả nước qua các năm: xếp thứ 15/63 (năm 2016), 14/63 (năm 2017); 16/63 (năm 2018); 17/63 (năm 2019).

⁵ Năm 2016, 2017 xếp thứ 11; 2018 xếp thứ 12; 2019 xếp thứ 13.

⁶ Tốc độ tăng trưởng kinh tế; kim ngạch xuất khẩu hàng hóa; thu ngân sách nhà nước; tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội.

lượng cuộc sống của nhân dân đã được cải thiện, song tỷ lệ hộ nghèo còn cao, nhất là ở hai huyện miền núi Khánh Sơn và Khánh Vĩnh.

Công tác xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống chính trị còn một số mặt chưa đáp ứng yêu cầu của tình hình mới. Những sai phạm nghiêm trọng của tỉnh đã ảnh hưởng không tốt đến uy tín của cấp ủy, chính quyền địa phương, gây bức xúc trong xã hội. Nhận thức và ý thức trách nhiệm của số ít cấp ủy, tổ chức đảng, lãnh đạo cơ quan, đơn vị, nhất là người đứng đầu chưa thật đầy đủ, sâu sắc, toàn diện; năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của một số tổ chức đảng còn thấp; công tác quản lý, giáo dục, rèn luyện đảng viên ở một số nơi chưa được quan tâm thường xuyên; công tác vận động quần chúng và hoạt động của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và tổ chức chính trị - xã hội ở một số địa phương thiếu chủ động, chưa linh hoạt.

Qua 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XVII, đã rút ra một số kinh nghiệm nhằm phát huy hơn nữa kết quả đạt được và khắc phục hạn chế, khuyết điểm trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị, như sau:

Một là, tinh thần đoàn kết, thống nhất, quyết tâm chính trị cao của toàn Đảng bộ tỉnh, sự nỗ lực của cán bộ, đảng viên và sự đồng thuận của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn tỉnh là yếu tố quyết định thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong điều kiện tỉnh có nhiều khó khăn, thách thức.

Hai là, trong quá trình lãnh đạo phải giữ vững các nguyên tắc xây dựng Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ; chấp hành nghiêm pháp luật, các quy định, quy chế làm việc. Không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng bộ để  vừa phải bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, vừa phát huy tính chủ động, sáng tạo của các cơ quan nhà nước và các tổ chức chính trị - xã hội, vừa tránh bao biện, làm thay, tránh buông lỏng lãnh đạo của các tổ chức đảng; thường xuyên lắng nghe và quan tâm giải quyết kịp thời nguyện vọng chính đáng của nhân dân từ cơ sở.

Ba là, huy động các nguồn lực đầu tư, mạnh dạn đổi mới mô hình tăng trưởng, chú trọng áp dụng khoa học và công nghệ nhằm nâng cao chất lượng tăng trưởng, tăng năng suất lao động, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Chủ động đột phá, biến “nguy” thành “cơ”, tạo động lực phát triển.

Bốn là, các cấp ủy đảng, trước hết là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền phải giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành; thật sự cầu thị, quyết liệt sửa sai; phát huy vai trò nêu gương; tăng cường kiểm tra, giám sát, kịp thời xử lý các sai phạm; phải kiên quyết đấu tranh với tiêu cực, tham nhũng, lãng phí; xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm, tạo sự tin tưởng, đồng thuận trong nhân dân.